Araştırma

Urfa’da Bir Karahantepe
Araştırma

Urfa’da Bir Karahantepe

--- Editörden Şanlıurfa, yeni arkeolojik bulgular ile tarihin sıfır noktasına ev sahipliği yapıyor. Göbeklitepe’nin keşfi ile insanlık tarihi baştan yazılıyor. Neolitik Dönemde insanın yapabilecekleri hakkında tüm ezberleri değiştiren Göbeklitepe’nin ardından, yine 12.000 yıllık bir geçmişe sahip olan Karahantepe Kazılarına da 2019 yılında başlandı ve yer yüzeyine bir kısmı çıkarıldı. Buluntular gerçekten ilginç. Karahantepe’nin gizemi, tıpkı Göbeklitepe gibi, tam manasıyla çözülemese de yol alındı.UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Göbeklitepe’nin keşfinden sonra, bölgede 12 tane daha bunun gibi örenyeri olduğu saptandı ve kazılara başlandı: Göbeklitepe, Karahantepe, Sayburç ve Sefertepe'ye ek olarak Gürcütepe, Taşlıtepe, Harbetsuvan Tepesi, Ayanlar Höyük, Çakmaktepe,...
Bunları Biliyor Muydunuz?
Araştırma

Bunları Biliyor Muydunuz?

•Buğday, genellikle çekirdek olarak adlandırılan kuru, tek tohumlu bir meyve üreten çim ailesinin bir üyesidir. •17.000 yıldan daha uzun bir süre önce, insanlar bitkilerin tohumlarını topladı ve onları yedi. Kabukları ovaladıktan sonra, ilk insanlar çekirdekleri çiğ, kavrulmuş veya kaynatılmış çiğnediler. •Buğday, Dicle ve Fırat nehri vadisinde, şimdi Irak'ın yakınında bulunan “medeniyetin beşiği”nde ortaya çıktı. •Tahılın koruyucusu sayılan Roma tanrıçası Ceres, tahıllara bugünkü ortak adını verdi:"tahıl". •Beyaz ekmek, hamur işleri, makarna ve pizza için kullanılan buğday, 18. yüzyıldan beri başlıca tahıl ürünü olmuştur. •Buğday, ilk İngiliz sömürgeciler tarafından tanıtıldı ve hızla onu kentsel nüfusa ve ihracatçılara satan çiftçilerin ana mahsulü...
Karbon Ayak İzi Nedir?
Araştırma

Karbon Ayak İzi Nedir?

Karbon Ayak izi birim karbondioksit cinsinden ölçülen, üretilen sera gazı miktarı açısından insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zararın ölçüsüdür. Karbon ayak izi iki ana parçadan oluşur: doğrudan/birincil ayak izi ve dolaylı/ikincil ayak izi. Birincil ayak izi evsel enerji tüketimi ve ulaşım (sözgelimi araba ve uçak) dahil olmak üzere fosil yakıtlarının yanmasından ortaya çıkan doğrudan CO² emisyonlarının ölçüsüdür. İkincil ayak izi kullandığımız ürünlerin tüm yaşam döngüsünden bu ürünlerin imalatı ve en sonunda bozulmalarıyla ilgili olan dolaylı CO² emisyonlarının ölçüsüdür. Karbon Ayak İzinizi Azaltmak İçin İpuçları1.Tatiller / Uçakla gitmeyin.2.Elektrik / Yenilenebilir enerji kullanın.3.Doğal Gaz / Isınma için güneş enerjisi kullanın; bu yolla doğal gaz faturanızı yılda yüzde...
İklim Değişikliği Nedir? Sera Gazı Nedir?
Araştırma

İklim Değişikliği Nedir? Sera Gazı Nedir?

İklim değişikliği ya da Küresel ısınma, karbondioksit gibi ısıyı tutan gazların atmosferde artmasıyla oluşan ve atmosfere salınan sera gazlarının neden olduğu düşünülen sera etkisinin sonucunda da, Dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama sıcaklıklarda görülen artış nedeniyle dünyanın iklimin değişmesidir.Sera gazları, Dünya tarafından yayılan dalga boyu aralığında kızılötesi radyasyonu emen ve yayan gazlardır. Karbondioksit (%0,04), azot oksit, metan ve ozon Dünya atmosferinin neredeyse %0,1’ini oluşturan ve kayda değer bir sera etkisine sahip olan eser gazlardır. Sırasıyla, Dünya atmosferinde en bol bulunan sera gazları şunlardır:•Su buharı (H2O)•Karbondioksit (CO2)•Metan (CH4)•Nitröz Oksit (N2O)•Ozon (O3)•Kloroflorokarbonlar (CFC’ler)•Hidroflorokarbonlar...
Göbeklitepe’de Bira Üretimi
Araştırma

Göbeklitepe’de Bira Üretimi

1953’te yapılan ve Braidwood Sempozyumu diye adlandırılan etkinlikten bu yana, evcilleştirilmiş bitkilerden yapılan ilk ürünün ekmek değil, bira olup olmayacağı arkeoloji içerisinde tartışılmıştır. Erken bir tarım yerleşimi olan Irak sınırları içerisindeki Jarmo Neolitik yerleşmesinde bulunan fermantasyona dair izler taşıyan tahıl örnekleri üzerine kazıda çalışmalar yürüten botanikçi Sauer’in önerisiyle Braidwood, ortaya şu soruyu atmaktadır; “Tarıma alınan bitkilerin seçiminde ve tarıma alınmasında fermantasyon tetikleyici bir unsur olabilir mi?”.  Nitekim fermante olan tanelerin, nişastanın şekere dönüşmesi ile besin değerinde bir artışla beraber sindirimin kolaylaşması gibi bir takım yararlı etkilere sahip olduğu da bilinmekte. Bahsini ettiğimiz sempozyumda tartışılan bu...
Göbeklitepe’yi Özel Yapan Ne?
Araştırma

Göbeklitepe’yi Özel Yapan Ne?

Göbeklitepe’de yapılan kazılarda, yerleşik yaşama geçişle ilgili mevcut bilgileri alt üst edecek buluntular ortaya çıkmıştır. Göbeklitepe, M.Ö. 10.000 yani günümüzden 12.000 yıl öncesine tarihlenen Çanak Çömleksiz Neolitik döneme ait bir inanç merkezidir. 80 dönümlük alana sahip olan ören yeri, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca 2005 yılında 1. Derece arkeolojik sit alanı ilan edilmiştir. İnsanoğlu ilk kez, Neolitik Dönemde doğa ile olan ilişkisini kendi lehine çevirerek, avcılık ve toplayıcılık ile birlikte tarıma da yönelmiştir. Yine bu dönemde hayvanların evcilleştirilmesi gerçekleşmiş, ilk dini ve sivil mimari örnekleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Boğa, Tilki Ve Turnalı Stel Göbeklitepe’de ortaya çıkarılan ilginç buluntular arasında çöl varanı, sürüngen kabartmaları, yaban domuz...
Göbeklitepe’de Buğday Bulundu
Araştırma

Göbeklitepe’de Buğday Bulundu

Göbeklitepe Mısır piramitlerinden 7 bin 500 yıl daha önce yapıldı. Yerleşik hayata geçişlerin ilk izleri için büyük bulgular barındırıyor. Çünkü yerleşik hayatı simgeleyen ve tarıma işaret eden buğdayın ilk izleri Göbeklitepe’de bulundu. Dinler tarihini de etkileyen Göbeklitepe, bilinen ilk ibadet merkezi. İnşası günümüzden 12.000 yıl öncesine uzanan Göbeklitepe tarihteki en eski ve en büyük ibadet merkezi olarak biliniyor. Göbeklitepe, Şanlıurfa’nın 17 kilometre kuzeydoğusundaki Örencik köyü yakınlarında, yaklaşık 300 metre çapında ve 15 metre yüksekliğinde geniş görüş alanına hakim bir konumda yer alıyor. Bölgede yapılan araştırmalar ve elde edilen bulgular doğrultusunda önemli kültür bitkisi olan ve yüzlerce genetik varyasyonu bulunan buğdayın atasının ilk olarak Göbeklitepe ete...
Göbeklitepe ve Tarım
Araştırma

Göbeklitepe ve Tarım

Göbeklitepe, ortaya çıkarılan kazıbilimsel (arkeolojik) buluntularıyla dünya bilim gündemine oturdu. Göbeklitepe, Şanlıurfa ilinin yaklaşık olarak 22 km kuzeydoğusunda, Örencik köyü yakınlarında yer alan, dünyanın bilinen en eski inançsal, yapılar topluluğudur. Şanlıurfa tek tanrılı dinlerin, özellikle de İslam’ın temel kutsal yerlerindendir. Son yıllarda, söz konusu zengin kültür birikimine Göbeklitepe buluntuları da eklendi. Bugüne kadar çok azı günışığına çıkarılabilmesine karşın, kalıntılar dünya arkeoloji alanını sarstı; doğru sayılan savların önemli bölümünü geçersizleştirdi. Bu  yapılarda (T) biçiminde dikilitaşlar bir çember oluşturmaktadır. Merkezde ise daha yüksek boyda iki dikilitaş vardır. Taşların üzerlerinde el, kol, insan, hayvan (yabani sığır, turna, yaban domu...
Göbeklitepe: Tarihin Sıfır Noktası
Araştırma

Göbeklitepe: Tarihin Sıfır Noktası

Göbeklitepe, Şanlıurfa’nın 20 kilometre kuzeydoğusundaki Örencik köyü yakınlarında, yaklaşık 300 metre çapında ve 15 metre yüksekliğinde geniş görüş alanına hâkim bir konumda yer almaktadır. Göbeklitepe, günümüzden 12.000 yıl öncesine tarihlenen, henüz avcı ve toplayıcı tarzda yaşam süren insanların yarattığı bir inanç merkezidir. İşte bu da Arkeolojideki taş devrinde insanın yapabildiklerine ilişkin görüşleri alt üst etmektedir. İnsan yerleşik hayata henüz geçmeden “İnanç Yeri” inşa etmişti. Göbeklitepe, yıllardır tarih derslerinde öğretilen “göçebe toplulukların tarımı öğrenerek yerleşik hayata geçtiği” tezini de çürütmüştür. Arkeoloji tarihinin en önemli keşiflerinden olan Göbekli Tepe’yi önemli kılan etkenlerden biri, günümüzden 12.000 yıl önce henüz yerleşik hayata geçmemiş av...
Göbeklitepe Nerede Bulunuyor?
Araştırma

Göbeklitepe Nerede Bulunuyor?

DÜNYANIN EN ESKİ ARKEOLOJİK TAPINAĞI: GÖBEKLİTEPE (M.Ö.10.000) Malta Tapınakları ve Sümerlerden 6.000, Nuh Tufanından ve Stonehenge’den 7.000, Mısır Piramitlerinden 7.500, Hz.İbrahim’den 8.000, Roma’dan ve Zeugma Mozaiklerinden 10.000 yıl önce Göbeklitepe vardı. GöbekliTepe Nerede Bulundu? Şanlıurfa İl Merkezi’nin 17 km doğusunda Örencik (Karaharabe) Köyü’nün 3 km kuzeydoğusunda yer alan Göbeklitepe, adını bölgede bulunan yatır mezardan (ziyaretten) almaktadır. İlk kez 1963 yılında İstanbul ve Chicago Üniversitelerinin işbirliği ile hazırlanan “Güneydoğu Anadolu Bölgesi Araştırma Projesi” çerçevesinde gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında, İstanbul Üniversitesinden Prehistorya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Halet ÇAMBEL ve Chicago Üniversitesinden Prof. Dr. Robert BRA...