Dünyanın en önemli ceviz üreticilerinden olan Romanya’da ticaret yapan ve Romanya pazarında söz sahibi olan bir isim var: Harun Öztürk.
2000’li yılların başlarında toptan ceviz alım- satım işine başlayan Öztürk, Walnut Emba ve Interfloranuc isimli iki firmaya sahip. Türkiye’ye yılda ortalama 1500- 2000 ton iç ceviz, 1000 ton civarı da kabuklu ceviz gönderen Harun Öztürk ülkenin önemli ticaret adamlarından biri olarak kabul görüyor.
Harun Öztürk sizi tanıyabilir miyiz? Tarımsal ürün ticaretine nasıl başladınız?
Samsun doğumluyum. 1997 yılında tarımsal ürün ticaretine girmeye karar verdim. Romanya’da mısır ve buğday dikkatimi çekti. Öncelikle bu ürünlerden numune getirdim. İlk toptan ürün ticaretini ise 2,5 ay içerisinde yaptım. Romanya’dan Türkiye’ye getirdiğim ürün “buğday” idi. Bir gemi dolusu -2000 Ton- buğdayı Samsun Limanı’na gönderdim. O gün bu gündür tarımsal ürünlerin toptan alım- satım işini yapıyorum.
Sahibi olduğunuz firmalardan bahseder misiniz?
2000 yılında Romanya’nın Köstence ilçesinde kendi şirketimi kurdum. O firmamın adı “Samtrading” idi. Bu firma ile bir süre daha buğday ve mısır ürünlerine çalışmaya devam ettim. Ancak zaman içerisinde şartlar değişti. Bu ürünlerin alış fiyatları yükseldi, kar azaldı. Ticari bir kararla bu ürünlerin yerine “ceviz” ürününe yöneldim.
O zaman ceviz ile ilgili çok fazla bir bilgim yoktu. Ürünü öğrendik. Ceviz Romanya’da yaygın bir bitki. Ekim- Ağustos ayları arası toplanır. Romanya’nın her yerinde yetişir. Yeni şirket ismi Romanya’dan Dünyaya ceviz ithal eden 3 firmadan biriyiz. Türkiye’ye ortalama yılda 1500- 2000 ton iç ceviz, 1000 ton civarı da kabuklu ceviz gönderiyoruz.
İki firma ile ticari serüvenimi sürdürüyorum: Walnut Empa ve Interflorasnuç. Bir marka altında paket ürün satışımız yok. Toptan olarak 10 kg’lık kutularda çalışıyoruz. İki firmama da toplam olarak 100 kişi görev alıyor. Köylerde de 1000 kişi ürünü topluyor ve kırıp bana gönderiyor.
Samtrading 14 yıllık firmamdı. Sonra Interflorasnuc’u Fotoşan’da kurdum. Walnut Emba ise Bükreş’te. Bu iki bölge de cevizde önemli.
Romanya’da ceviz en çok hangi bölgelerde yaygın? Piyasa hakkında bilgi verir misiniz?
Nikolay Çavuşesku Romanya Başkanı iken, her yere ceviz ağaçları dikmiş. Özellikle şehirler arası yollarda 10.000’lerce ceviz ağaçları var. Ağaçlar yolu sağlamlaştırıyor. Hasat dönemlerde ağaçlardaki cevizleri köylüler topluyor ve ithal ediyor. Bu ağaçları mobilya gibi sektörlerde kullanmak için kesmemişler. Korumuşlar ve Dünyanın ceviz ithal eden 3. En önemli ülkesi şimdi Romanya.
Özellikle, Botaşani ve Bükreş Valmuden Bölgesi’nde cevizden geçinen çiftçi sayısı oldukça yoğun.
Romanya ile Türkiye’yi kıyaslarsak bizim cevize yaklaşımımız nedir?
Romenler var olan değerlerini koruyor. 10 yıl öncesine kadar ülkemizde ceviz ağacı yaygındı. Ceviz üretiminde ilk sıralardaydık. Ancak biz de ceviz ağaçlarını korumak için ciddi yasaklar yok. Gürgen ağacını kesmek yasakken ceviz ağacını değil. Samsun’un Çarşamba Köyü’ndenim. Hatırlarım; çocuklarım küçükken bir yakınımız ormandan kestiği ceviz ağaçlarını evimin önüne yığmıştı. Ben de çocuklarıma yatak yapmıştım. Biz mobilya sektöründe ceviz ağacını kullanıyoruz. Ayrıca son on yılda Amerika, tüfek dipçiğini ceviz ağacından yapıyor ve bir dönem Türkiye’den temin etti. Diyeceğim o ki; Biz değerlerimizi koruyamıyoruz.
Şimdi Türkiye’nin ürettiği ceviz halkına ancak 3 ay yetiyor; gerisi ithal ediyor. O zamanda devreye bizim gibi firmalar giriyor.
Romanya’dan İthal etmek için tercih ettiğiniz özel bir ceviz türü var mı?
Yok. Romanya’nın köylerinden karışık gelir: İnce kabuklu, kalın kabuklu, küçük- büyük…
Romanya cevizi Türkiye’de nerelere gönderilir?
İki limana gelir: İlki Mersin Limanı ikincisi ise Samsun Limanı. Ferhat Karakoç benim Türkiye’deki işleri götüren ortağımdır. Ona gönderirim, o da ülke genelinde her yere gönderir.
Mersin Serbest Bölgeye gelen ürün başka ülkelere gönderiliyor mu?
Talebe göre diğer ülkelere de gönderilir. Eskiden en büyük müşterimiz Suriye idi. Ancak savaştan sonra değişti. İran, Irak, Hollanda, Polonya, İtalya’ya bu dönemde Mersin Serbest Bölge’den ürün gönderiyoruz.