Hakan Agro, “Doğu ile Batı arasındaki ticaret köprüsü” sloganı ile Dünya Kuru Gıda sektörüne hizmet eden global ölçekli bir kuruluş. Çok uluslu bir şirket kültürüne sahip. Güçlü bağlantıları ve ulaşım olanakları ile dört kıtada da alım- satım yapıyor. Merkezi Dubai’de bulunan firmanın Balkan Ülkelerinden sorumlu yöneticisi Sn. Barış Özcan ile bir röportaj gerçekleştirdik.
Hakan Agro’nun yakın dönemde Bulgaristan’da kurduğu Ay Çekirdeği Tesisi ile ilgili de ayrıntılı bilgi edindiğimiz röportajımız başlıyor.
Sayın Barış Özkan sizi tanıyabilir miyiz? Hakan Agro’daki görevinizi bizimle paylaşır mısınız?
Adim Baris Ozkan, 1979 doğumluyum. İstanbul Üniversitesi Amerikan Kültürü ve Edebiyatı mezunuyum. Hakan Agro’da 2001 yılında çalışmaya başladım; görevim Varna’da Lubjana’ya kadar tüm Balkan Ülkelerinde bakliyat satışı gerçekleştirmek ve tarım ürünleri alımı yapıp takibini sağlamaktır.
Hakan Agro’nun iş çerçevesini ve dünya gıda sektöründeki etki alanını kısaca özetler misiniz?
Hakan Agro, Dubai merkezli bir firma. 26 ülkede kendi ofisleri, üretim tesisleri olan uluslararası bir şirkettir; sahibi Hakan Bahçeci 4 yıl süreyle Dünya Bakliyatçılar Federasyonu Başkanlığı yapmıştır ve halen Türk-Dubai İşadamları Başkanlığı görevini sürdürmektedir. Birleşmiş Milletler Gıda Güvenliği Sekreteryası’nda da görev almaktadır.
Dünya genelinde Bakliyat, hububat, donmuş et – tavuk ve yan ürünleri, yağlık tohumlar vb. ticaretini yapmaktayız. Daha geniş bilgi için www.hakanfoods.com adresi ziyaret edilebilir.
Hakan Agro’nun Bulgaristan yatırımından söz eder misiniz?
Tarımsal ürünlerin işlenmesi aşamasında zamandan tasarruf sağlamak ve kalite kontrolünü sağlıklı yapmak için Bulgaristan’da yatırım kararı aldık. Önümüzdeki dönemde Bulgaristan’daki bu yatırımımızı daha da büyütmek planlarımız dâhilinde. Geleceğe yönelik projeler geliştiriyoruz.
Neden Bulgaristan? Bulgaristan’ın üretim- ulaşım ve hammadde anlamında artıları nelerdir?
Hakan Agro olarak sadece Bulgaristan’a değil tüm Balkan Ülkelerine yönelik iş yapıyoruz. Bu noktada Bulgaristan bizim için diğer Balkan Ülkeleriyle iş yapmak, satış gerçekleştirmek için bir atlama noktası. Bulgaristan’da üretilen ürün ve mamullerin kolay temini noktasında da avantajlıyız. Ürün yelpazesinin genişliği, limanın varlığı, AB ülkeleriyle ticaret yapma kolaylığı da Bulgaristan’da tesis kurmamızın diğer nedenleri.
Bulgaristan’daki tesisinizde hangi ürünler üzerine üretim yapıyorsunuz, öncelikli ürününüz nedir?
Bulgaristan’da kurulan yeni tesisimizde bakliyat temizleme, eleme işi yapıyoruz. Fasulye, nohut, mercimek elenen öncelikli ürünler. Çiftçiden alınan ve ihraç edilen ürün bazında ise, coriander, ay çekirdek, kabak çekirdeği ilk sırayı alıyor.
Bulgaristan Tesisinizde yıllık kaç ton kapasite ile çalışmayı planlıyorsunuz?
Üründen ürüne üretim kapasitesi değişiyor. Coriander için 5000mts. Diğer ürünler ise talebe bağlı olarak minimum 15.000mts olarak planlanıyor.
Hakan Agro Bulgaristan’da kaç kişiyi istihdam ediyor?
Kurulan tesisi oluşturan makineler otomatik kontrol edilebildiği için insan gücünden tasarruf sağlıyor. Çalışan sayımız 16 kişi.
Hangi ülkelere ihracat yapmayı planlıyorsunuz?
Balkan ayağında; Sırbistan, Kosova, Makedonya, Arnavutluk, Hırvatistan ve Slovenja. Bulgar menşeli mallar için ise Pakistan, Hindistan, Sri Lanka, Endonezya, Dubai, Suudi Arabistan, Mexico başta olmak üzere üretimin ithalat- ihracat dönemlerine göre ülkelerle ticaret yapmayı planlıyoruz.
Bulgaristan’da bu yıl ay çekirdeğinde rekolte ne durumda?
Ay çekirdeği ekilen arazi geçen yıllara nazaran daha geniş olmasına rağmen yaz aylarındaki kuraklığa bağlı olarak dönüm başına alınacak verimin daha düşük olacağı öngörülmekte. 24 Ağustos tarihinden itibaren bazı bölgelerde hasada başlandı. Ancak son birkaç günde yağan yağmurlar nedeniyle bazı bölgelerde de sel baskını yaşandı.
Sonuç olarak geçen yıla göre rekoltenin daha az olacağı öngörülmekte. Ancak yine de iklim olayları şaşırtıcı olabiliyor. Net bir saptama yapmak için 1 hafta daha beklemekte fayda var. Alınan mahsulün çoğunu ihraç etmekten ziyade yağ fabrikaları ve iç tane kırıcıları tarafından iç piyasada kullanılacak ve bu yıl ihracat için daha az emtia kalacağı kesindir.
Bulgaristan’da tohum, baharat ve bakliyat üretimi hakkındaki fikirlerinizi alabilir miyim?
Buğday, arpa, mısır gibi ürünler ile kanola üretiminde kullanılan ay çekirdeği gibi yağlık ürünler haricinde; baharat ve bakliyat üretimi önceki yıllarda önemsenmeyecek düzeydeydi. Ancak bu yıl yeni uygulanan kanun gereği üretici arazisinin 7%’sine bakliyat (nohut, mercimek, fasulye, bezelye) ekmek zorunda kaldı. Bu seneki üretim neticelerine bakarak önümüzdeki yıllarda üretimin artacağını söyleyebiliriz.
Bulgaristan ve Türkiye arasındaki ticari ilişkiler sizce ne durumda? Gelecekte nasıl şekilleneceğini düşünüyorsunuz?
Bulgaristan’ın düşük ekonomi profilini, yakınlığını ve ne olursa olsun AB üyesi olmasını göz önüne alınca; Türkiye’nin daha girişken şekilde hareket etmesinin, diasporayı güçlendirme anlamında Türk şirketlerine yardım sağlayacağını düşünüyorum.
Bulgaristan’ın ise öncelikle alışmış olduğu hantal bürokratik yapıdan sıyrılması gerekli. Ayrıca, başta Türkiye’deki şirketler olmak üzere diğer dünya ülkelerine de daha fazla ekonomik ve bürokratik güven vermeyi başarırsa dış yatırımları daha fazla çekebileceği kanısındayım.