1985 yılından beri gıda ticaretinin içerisinde olan ve son 10 yıldır da Türk Kuruyemiş Piyasası’nda “ceviz ürünü” ithalatı ile varlığını güçlü bir şekilde hissettiren bir ismi, Tekin Çalıkoğlu’nu ağırlıyoruz. La Recolte Du Monde Dergisi’nde, Tekin Çalıkoğlu, nam- ı diğer “Cevizci Tekin Abi” ile röportajımız başlıyor.
TOPTAN GIDA SATIŞINDA CEVİZ SATIŞINA…
Ticaret hayatına ailesinin yönlendirmesiyle 20’li yaşlarda başlayan Çalıkoğlu, Mersin Silifke doğumlu. Ülker, Eti gibi köklü markaların toptan satışını yaptığı yılların ardından 2010 yılında piyasadaki gerilemeye bağlı olarak “Kuruyemiş Sektörüne” giriş yapmaya karar veriyor. Çalıkoğlu, “Turizm Otelcilik Lisesi Mezunuyum. Geleneksel bir aileden geliyoruz. Büyüklerimize her zaman hürmet ve itaat ederdik. Aile büyüklerimden birinin kararı ile tahsilimi yarıda bırakarak ticaret hayatına atıldım. Hiç unutmam, ‘Elime tutuşturulan bir çantanın işinde faturalar ve depoda satılmayı bekleyen mallar vardı’ Utana sıkıla başladık. Şimdi 30 yıllık esnafım.” dedi.
2010 yılında Ceviz Ticaretine başlayan Çalıkoğlu, genellikle ithal ürün ağırlıklı çalışıyor. Yurtdışından Ukrayna Cevizi, Şili Cevizi, Amerika Cevizi alarak Türkiye’de satıyor. Ayrıca yan ürün olarak ay çekirdeği ve kabak çekirdeği’de alıp- satıyor. Türkiye’den de özellikle pastacılık sektöründe talep gören kayısı, üzüm gibi ürünleri gönderiyor.
Sizden 2019 yılında ceviz piyasalarının durumunu öğrenebilir miyim?
Ülkemizde ceviz üretimi maalesef yeterli düzeyde değil. İç piyasayı doyurmak için yurtdışından ürün ithal etmek gerekliliği var. Peşin para ile ticaret yapacak kadar güçlü firma neredeyse yok. Düşünün ki; 1 tır dolusu ceviz, 120Bin ila 130Bin Dolar arasında değişiyor.
Bahsi geçen meblağı karşılamak için banka desteği almak lazım. Ancak bu yıl piyasalarda bir güvensizlik söz konusu; banka kredisi kullanarak, çek göstererek ya da çeki bankaya gösterip karşılığında kredi kullanarak hareket etmek istemiyor. Yatırımcılar çekimser.
Benim gibi ceviz ithalatını sürdürenler ise; minimum karlarla çalışıyor. Yani özetle; ceviz ithalatı azalmadı; ancak ceviz ithal eden firma sayısında azalma oldu.
Cevizin kullanıldığı sektörleri düşündüğünüzde, bu ürünün yerini alabilecek daha ekonomik bir ürün var mı?
Pastacılık ve kuruyemiş sektörü düşünüldüğünde, fındık, fıstık, Antep fıstığı cevizin aromasını taklit edemez. Pestil, kömme, baklava, cezerye grubu gibi lezzetlerde ceviz istisnasız kullanılmalıdır.
Ceviz ithal ettiğiniz ülkeler değişti mi?
Romanya, Ukrayna, Bulgaristan ve Özbekistan gibi ülkelerden yoğun olarak ceviz ithal ediyoruz. Bu ülkeler arasında tercih sıralamamız değişti. Örneğin; Bulgaristan ve Romanya Avrupa Birliği’de üye olduğu için para durumu Türkiye ile uyum göstermemeye başladı. Yani oradan ürün satın aldığımızda, kilo başına, aşağı yukarı 1 Dolar daha pahalı oluyor. Üstelik bu ülkeler zaten Avrupa ülkelerine satış yaparak stoklarını tüketiyor.
Sizce, bu senenin en gözde kuruyemişi nedir?
Kuruyemiş Piyasasında yerli ürünümüz olan fındık artış gösterdi. Sezon başında 27 ila 28TL’den satılan fındık şu an 50- 52TL civarında fiyatlandırılıyor. Fındık tedarikçileri bu yıl iyi para kazandı. Türk Kuruyemiş Piyasası’nda bir ürünün değeri pek çok başka etkenin yanında; varlığı ve yokluğuna da bağlı.
Bu sene fındık hasada 15 20 gün kala yağmur yedi ve olgunlaşmadan döküldü. İyi ürün piyasaya az sürülünce de fiyatı yükseldi. Elinde fındık olan tedarikçiler de yüksek fiyatlara ürününü satabildi.
Son tüketici için de fındığın market raflarındaki fiyatı çok yüksek.
Kuruyemiş Sektöründe bir tedarikçi, bir iş insanı olarak cevaplamanızı rica ederim. Piyasada yüksek fiyatlara satılan diğer ürünler nelerdir?
Bademde dışarıya bağımlıyız; %90 Amerika Birleşik Devletleri’nden %10 oranında da İspanya’dan ürün ithal ediyoruz. Kaju fiyatı yüksek bir diğer ürün.
Adana, Osmaniye illerinde bolca yetiştirdiğimiz yer fıstığı da kıymetli durumda; kaliteli yerli üretim ürün az ve iç piyasaya yetmiyor. Ürünü yurtdışından ithal ediyoruz.
Bu sene leblebi diğer yıllara kıyaslanınca uygun oldu. Yerli leblebi üretimi yüksek. Üretim fazla olunca üretici ve tedarikçi yüksek karlarla satış yapamadı ama son tüketici raflardan leblebiyi uygun fiyatlara aldı.