70’li yıllar. Türkiye kuruyemiş piyasası bugünden çok farklı… İthal ürünler şimdiki kadar yaygın değil ve üretim sınırlı. İnsanlar öğütülmüş kahve için küçük ve sıcak kuruyemiş dükkanlarının önünde kuyruğa diziliyor. Kavrulmuş kahvenin en sıcak yeri hatırlı müşterilere veriliyor…
Henüz on iki yaşına basmış genç bir adam. Çankırı’ın Dodurga ilçesinden İstanbul’a çalışmak için göçmüş. Aydınlık yüzünde derin bir masumiyet… Bu genç adam, İstanbul’da çalışacak ve tarih 2000’leri gösterdiğinde kendini işinde kanıtlamış başarılı bir yönetici olacak. Üç kardeşlerin Kuraş Kuruyemiş markası altında sektöre hizmeti aralıksız sürecek.
Kuraş Kuruyemiş’in sahibi Yaşar Köse’den bahsediyoruz. 1976 yılında kuruyemişçi çırağı olarak başladığı iş hayatı ve yıllar içerinde edindiği deneyimi bizimle paylaştığı röportajımız başlıyor.
Sizi tanıyabilir miyiz? Sektörle tanışma hikayenizi bize anlatır mısınız?
1963 yılında Çankırı’da dünyaya geldim. 12 yaşıma basmıştım ki, ailemin yanından ayrılıp İstanbul’a gittim. Kuruyemişçi çırağı olarak işe başladım. Dükkan Kadıköy’deydi. Şartlar bugünden çok başkaydı. O zamanlarda bisküvi teneke ile gelir taneyle satılırdı. İthal ürün neredeyse yoktu, her şey Türk malı idi. Kıymet bilirdik. Bir kese kahve için insanlar kuyruğa girer saatlerce beklerdi. O zaman ne teknoloji böyle idi ne de ürün bu kadar çeşitli…
Başlangıç o başlangıç. Şimdi Kuraş Kuruyemiş’in sahibiyim. Dürüst ve ahlaklı bir şekilde çalışmayı sürdürüyoruz.
70’li yıllarda hangi kuruyemiş ürünleri daha çok satılıyordu?
70’lerde ağırlıklı olarak leblebi ve üzüm satılırdı. Antep fıstığı yok denecek kadar az tüketilirdi. İthalat azdı. Kaju, Amerikan Bademi gibi kuruyemiş çeşitleri henüz bilinmiyordu. Sektör dar ve ambalaj ürünler de sınırlı sayıda marka ve ürün vardı.
Kuraş Kuruyemiş’in kuruluş sürecinden bahseder misiniz?
1986 yılında İstanbul, Mertel’de kendi kuruyemiş dükkanımı açtım. Sonra dükkan sayısı arttı. Bir, iki, üç derken 1992’de toptan kuruyemiş ticaretine girdim. O zamanlar firmamın ismi “Üç Kardeşler” idi. Bu isimle çok yol kat ettim ancak zamanla daha kısa ve kullanışlı bir isim arayışına gidim. “KURAŞ” Kuruyemiş A.Ş.’nin kısaltmasını simgeliyor ve tamamen bizi anlatıyor. Kuraş Kuruyemiş olarak yolumuza devam ediyoruz. İstanbul, Sultangazi ilçesinde son teknoloji ile donattığımız bir üretim alanımız var. Kuraş Kuruyemiş bünyesinde kuruyemişin her çeşidi var. 15 kişilik ekibimiz ve son teknoloji üretim tesisimizde üretim yapıyoruz. Ayrıca ürünlerimizi “TATYE” markamızla paketleyerek satışa sunuyoruz. İstanbul ve yöresinde küçük gramajlı paketlerde satışımız var.
Kuraş Kuruyemiş’i kurduğunuz yıllarda kuruyemiş piyasası ne durumda idi? O dönemin teknolojisinden bahseder misiniz?
O yıllarda bu kadar çok üretim yoktu. Piyasa kısıtlı idi. 1992 yılında toptancılığa başladığımızda Sabahattin Akyürek’ten “tek katlı sarsak elek” temin etmiştik. Naturel ürünü Anadolu’nun farklı bölgelerinden alırdık. Numune Analizi gibi prosedürler yapılmazdı. Küçük vernikli eleklerimiz vardı. Sonra zamanla bu elekler Anadolu’da da yaygınlaştı. Teknoloji gelişti, kalite arttı.
Kuraş Kuruyemiş’in 2015 itibariyle ürünleri ve üretim kapasitesi nedir?
Yaş yemiş, kuruyemiş ve lokum çeşitlerimiz var. Çekirdek üretim kapasitesi senelik 600 Ton idi. Bu yıl bu oran yarıya indi. Çünkü daha lüks ürünler tercih ediliyor.
Leblebi, fıstık gibi geleneksel yemişlerin yerini antep fıstığı, kaju gibi lüks ürünler aldı. Artık çok parası da olan az parası da olan lüks türdeki kuruyemişleri tüketiyor. 1976’da siyah üzüm, akide şekeri, leblebi, peynir şekeri, kırık leblebi, keçiboynuzu bilinirdi. Şimdi beğeniler de tüketim alışkanlıkları da başka.
Ay çekirdeği Ankara, Kırıkkale, Yozgat, Kayseri, Denizli, Elbistan yöresinden; Leblebi Kütahya ve Denizli’den; Yerfıstığı Anada ve Osmaniye’den, Antep Fıstığı Antep yöresinden; Fındık Ordu ve Giresun’dan temin ediliyor.
AKY Technology’den ne temin ettiniz? Gelecek planlarınız nedir?
Fotosorter Renk Ayırma Makinesi aldım. Teknolojiyi takip ediyorum ve üretim kalitemi sürekli olarak arttırmak benim için çok önemli.
Gelecekte işimi tesisime yeni teknolojiler eklemeyi sürdürerek büyütmeyi planlıyorum.