Royal Food Company, temelleri Mahmut Deniz tarafından 1937’lerde atılmış bir şirkettir. 1970’lerin başında Mahmut Deniz Mahdumları Kollektif Şirketi çatısı altında Dünyanın ve Türkiye’nin farklı noktalarında işletmeler kurarak, dev bir ticari imparatorluğa imza atan Mahmut Deniz’in vasiyetiyle bu imparatorluk, 2000 yılında çocukları arasında bölüşülmüştür. Bugün 4. Kuşak aile üyeleri Türkiye’de ve Fas’ta bulunan bu mirası yönetmektedir.
1917’de Gaziantep’te dünyaya gelen ve çobanken; keskin zekası ve dahiyane fikirleriyle dünyaya ayak izini bırakarak 102 yaşında vefat eden Sayın Mahmut Deniz’i rahmetle anıyor ve torunu Celalettin Yılmaz ile röportajımıza başlıyoruz.
Sizi ve Royal Food Company’i tanıyabilir miyiz?
Ben Celalettin Deniz, Royal Food Company’nin ortaklarından biriyim. 1983 yılında gittiğim Mısır İskenderiye de lise ve üniversite tahsilimi tamamladım. Firma yetkilisi olmamın yanında uzun yıllar Mısır’da yaşadığım için Arapça Yeminli Tercümanım.
Royal Food Company, 2000 yılında kurulmuştur. Kuruyemiş, Kuru Meyve üzerine ağırlıklı olarak çalışmaktadır. Türkiye’nin ve Dünyanın farklı bölgelerinden temin ettiğimiz ürünü işleyip, 5 ila 10 kg’lık paketlerde hazırlayarak, dünyada ihtiyaç duyulan farklı bölgelerine göndermekteyiz. Kayısı kurusundan, fındığa; kuru üzümden bademe kadar geniş bir yelpazede hizmet veriyoruz. Ancak, iddialı olduğumuz ürünler; fıstık ve kurutulmuş üzüm çeşitleridir.
Özellikle çamfıstığında Royal olarak önemli bir noktadayız. İzmir’in Bergama ilçesinde Çam Fıstığı İşleme Tesisimiz bulunuyor. Bölgenin fıstığını işleyerek yurtdışı pazarına servis ediyoruz. Dünya üzerinde bu ürünü en çok talep eden ülke ise İtalya. Makarnalarında kullandıkları pesto sostan pastalarına kadar mutfaklarında farklı lezzetlere çam fıstığı eşlik ediyor.
Ayrıca yine İzmir Camdibi’nde bulunan ve 1984 yılında kurulan başka bir tesisimizde de öncelikle Manisa Salihli Bölgesi’nde yetişen meşhur çekirdeksiz İzmir Üzümü üzerine çalışıyoruz. İzmir Limanı üzerinden ve Mersin Limanı’ndan bu ürünü dünyaya servis ediyoruz. “Dünyada üzüm alanında bir numaralı ülke biziz.”
Royal Food Company, Gaziantep’teki merkezi, Mersin’de bulunan işleme ve paketleme tesisi ve Bergama’daki çam fıstığı işleme tesisiyle uzun yıllardır dış ticarette aktif olarak yerini almıştır.
Dedeniz Mahmut Deniz size önemli bir yatırım bırakmış. Geçmişiniz ve Royal Food Company’nin kuruluş hikâyenizi sizden öğrenebilir miyiz?
1917 yılında dünyaya gelen dedem Mahmut Deniz, Gaziantep’e 25 km uzaklıkta bir köyde dünyaya gelmiş. Dedemin babası Ökkeş Deniz çerçici; dedem ise çobanmış. 17 yaşına bastığında babasından onay alarak Gaziantep’e gitmiş ve 60 kuruş sermaye ile şehirden aldığı basmaları, Erzurum ve Erzurum gibi soğuk iklimi olan çevre illerde satmaya başlamış. Keskin bir ticari zekası olan dedem sattığı basmaların parasıyla aldığı besili hayvanları da Bursa’ya trenle görür ve orada satarmış.
Ticaret hayatına çok erken yaşlarda bu şekilde başlayan dedem, zamanla ülke sınırlarının dışına çıkarak 1930’lu yılların başında Suudi Arabistan’ın Mekke kentine yerleşerek neredeyse 50 yıl boyunca orada yaşamış ve Türkiye- Suudi Arabistan arasında ithalat- ihracat yapmış. Zamanın Bossa olarak anılan Sabancı Kuruluşunun oradaki bayiliğini yürütmüştür; Ayrıca Battaniye, Seccade, Kuruyemiş, Kuru meyve, Kuruyemiş ticareti yapmıştır. 1980’li yılların sonlarında da memlekete dönerek Mahmut Deniz Mahdumları Kollektif Şirketi’ni kurmuştur.
Çam fıstığı işine nasıl giriş yaptınız?
1973 yılında dedem Suudi Arabistan’dan döndükten sonra Gaziantep’te ticaret hayatını sürdürdü. 1978 senesinde de İzmir Bergama İlçesi Kozak Yaylası’ndan tedarik ettiği ürünleri Türkiye’nin ilk çam fıstığı tesisini kurarak işledi. O dönemde çam fıstığı alanında gelişmiş teknoloji kullanarak çalışan ülke; İspanya’dan teknolojiler ediniyor. Ayrıca Üzüm İşletmesini’de İzmir Camdibi’nde kuruyor.
Fas’da da 15 yıl kadar bu işle ilgilenendi. Hatta Fas’a çam fıstığı işini öğreten Dedem Mahmut Deniz’dir.
“Fas’da da 15 yıl kadar bu işle ilgilenendi.” Dediniz. Biraz daha ayrıntı verir misiniz?
Mahmut Deniz, Fas’ta 15 yıl kadar yaşayarak, işleme tesisi kurmuş ve çam fıstığı ticaretiyle ilgilenmiştir. Bunun da ilginç bir anısı vardır: 1990’da İspanya’dan Türkiye’ye seyahat ederken trende Faslı bir beyle tanışmıştır. Sohbet esnasında Türkiye’de çam fıstığı üzerine çalıştığını söyleyen Dedem’e yol arkadaşı Fas, Tanca’da ağaçların çam fıstığı dolu olduğu ancak hiç kimsenin toplayarak değerlendirmediği söyleyince Mahmut Deniz Fas’a gitmiş ve durumu yerinde görünce o bölgenin yemişini işleme kararı almıştır. Ancak bir engel vardır. Krallıkla yönetilen Fas’ta Kralın izni olmadan hiçbir mülke müdahale edilemez. Bu bey Kralında yakını olunca özel izinle çam fıstıkları toplanmıştır. O gün çam fıstığını kıymetini Faslı tüccarlar fark etmiştir ve bugün ürün üzerine çalışmaktadırlar. 1991 yılında başladığı işin başında 15 yıl bir fiil durmuştur. Bu yatırımı gerçekleştirirken Mahmut Deniz 80’li yaşlarındaydı.
Bugün Fas’taki işletme küçük dayıma aittir.
Üzüm konusunda da iddialı bir kuruluşsunuz. Üzüm işletmeniz hakkında da bilgi alabilir miyim?
Mersin Serbest Bölge’de üzüm işletmemiz var. Biz üzümleri Özbekistan, İran, Afganistan’dan alıyor işleyip paketleyerek transit olarak Avrupa Kıtasındaki ve Arap Yarımadasındaki ülkelere gönderiyoruz. Kırmızı kuru üzümü Avrupa, sonradan işlemle sarartılmış olan Golden Sarı Üzümü de Arap Ülkeleri tercih ediyor.
Arjantin ve Brezilya’ya da yoğun olarak kayısı gönderiyoruz.
Bu yıl ki üzüm rekoltesi tahmininizi alabilir miyim?
2016 üzüm rekoltesi -dünyanın en çok çekirdeksiz üzümünü üreten topraklar olduğumuzu da hesaba katarsak-250 bin ton civarında.
Bu yıl ki çam fıstığı rekoltesini tahmininizi de alabilir miyim?
Rekolte 2010 yılından beri düştü. Çamlar o seneden bu seneye %10 randımanla yemiş veriyor. Bergama, Çanakkale, Karadeniz’in batısı, Adana ve Tarsus’ta çam fıstığı yetişiyor.
Son olarak söylemek istediğiniz bir şey var mı?
Ürün üretmenin yanında inovatif fikirlerle tercih edilen olmak da önemli. Pek çok firma ve marka yenilikçi fikirlerle öne çıkıyor. Biz şimdi kaliteli ve oldukça ekonomik olarak Dünya’nın değerli gıda markalarına ürün tedarik ediyoruz. Gelecekte inovatif fikirlere de imza atabiliriz. Zaman gösterecek.