Saysan Bakliyat, bir aile şirketidir. 2002 yılından beri kuru gıda sektöründe hizmet vermektedir. Bakliyat, hububat başta olmak üzere kuruyemiş, sıvı ve katı yağlar çalıştıkları diğer ürün gruplarıdır. Kaliteli ürün üretimi konusunda iddialı olan Kuruluş, sektörde akla gelen firmalar arasında yerini almıştır. Mercimek konusunu işlediğimiz 8. Sayımızda Saysan Bakliyat Dış Ticaret Sorumlusu Şahin Sayılır ile keyifli bir röportaj gerçekleştirdik ve mercimek hakkında önemli bilgiler aldık. Şahin Sayılır röportajımız başlıyor.
Sizi tanıyabilir miyiz?
1990 yılında İskenderun’da doğdum. 2007 yılında liseyi bitirerek Kanada’ya üniversite okumaya gittim. Kanada’da bulunduğum süre zarfında orada bulunan bakliyat ekim alanlarını özellikle de mercimek ekim alanlarını ziyaret ettim ve firmalarla görüştüm. Benim için tam anlamıyla büyük bir deneyimdi. 2011 senesinde Mersin’e geri döndüm ve aile firmamız olan Saysan Bakliyat’ta çalışmaya başladım. Babam Ahmet Sayılır, abim Hüseyin Sayılır ve ben şirketimizdeki işleri bir arada yürütüyoruz.
Firmanızı tanıyabilir miyiz?
2002 yılında kurulmuş bir aile şirketidir. Mersin’de bulunan Saysan Bakliyat, günde 150 ton ürün işleme kapasitesine sahip, son teknolojiyle donatılmış bir mercimek eleme tesisine sahiptir. Ayrıca, nohut ve fasulye eleme tesislerinde ürettiği ürünleri de iç pazara sunmakta ve ihracatını yapmaktadır.
Mercimek tesisinizin işleyişi ve tesisinizde bulunan makinelerle ilgili bilgi alabilir miyiz?
Tesisimiz yıllık 50 Bin Ton mercimek işleme kapasitesine sahiptir. Kalite önceliğimiz olduğu için son teknoloji makinelerle donatılmıştır. Tesisimizin işleyişini ana hatlarıyla anlatmam gerekirse; Natürel ürün silolara çekiliyor. Ardından 4 katlı olan işleme fabrikamızda sırayla; eleniyor, temizleniyor ve paketleniyor. Yeni Nesil Kapalı Elek Serisi Excell’den Renk Ayırma Makinesine kadar en son teknoloji makinelere sahibiz. Kalitemizin temelinde teknoloji yatıyor.
Yılda kaç ton mercimek eliyorsunuz?
Saysan Bakliyat olarak günde 150 ton mercimek işleme kapasitesine sahibiz. Firmamız yılda yerli ve ithal mercimek olarak en az 20 Bin ila 25 Bin ton arası üretim gerçekleştiriyor.
Bu yılki mercimek rekoltesi hakkında bilgi alabilir miyiz?
2015 yılında yerli mercimeğin rekoltesi yaklaşık olarak 200 bin tondu. 2015 yılında çiftçi iyi kazanç elde ettiği için 2016 yılında da ürün ekti hatta mercimek ekilen alan bir miktar arttı. Aynı zamanda bu sene geçmiş dönemlere göre hava şartları ürün için daha verimli geçti. Dolayısıyla, 2016 senesinde beklenen yerli mercimeğin rekoltesi yaklaşık olarak 200- 250 bin ton, ithal mercimeğin ise yaklaşık olarak 2,8 ila 3 milyon tondur.
Mercimek çeşitlerini öğrenebilir miyiz?
Türkiye’de en çok üretilen mercimek çeşitleri yeşil ve kırmızı mercimektir. Ülkemizde yeşil mercimek tek kalem olarak üretilir ve tek tip tohum kullanılır. Kırmızı mercimekte ise birkaç çeşit yerli tohum ile üretim yapılmaktadır. Bu tohumlar arsında en çok tercih edileni “komando” adı verilen yerli tohum çeşididir.
Mercimek tohum tipine göre ayrılmakla birlikte işlendikten sonra da piyasada, futbol ve yaprak olarak ayrılmaktadır: Ülkemizde futbol mercimek çeşidini; Marmara, Karadeniz, İç Anadolu Bölgesi daha çok tüketmektedir. Yaprak mercimek türünü ise, Ege, Akdeniz, Güney bölgeleri tüketmektedir.
Yerli mercimek ve ithal mercimek arasındaki farkı öğrenebilir miyiz?
Türk toplumunun damak tadına yeme& içme kültürüne en uygun mercimek tabi ki yerli olandır. Bizim için daha lezzetlidir. Ayrıca mercimek, insan sağlığına da çok faydalı bir yiyecektir.
100 gr. mercimek; 340 kalori, 24.7 gr protein, 22 gr karbonhidrat, 0 kolesterol, 1,1 gr yağ, 1,5 gr lif, 145 mgr fosfor, 79 mgr kalsiyum, 6,8 mgr demir, 6,8 mgr sodyum, 370 mgr potasyum, 60 IU A vitamini, 0,37 mgr B1 vitamini, 0,32 mgr B2 vitamini, 2 mgr B3 vitamini ve yüksek oranda folik asit içermektedir.
Mercimeğin faydaları da çoktur: Kandaki kötü kolesterol düzeyini düşürür. Böylece kalp krizi geçirme riskini azaltır. Yüksek oranda lif içermesi nedeniyle mercimek şeker hastaları için değerli bir besindir. Çünkü insülin ve kan şekerini düşürür. Yüksek lif içerir bu nedenle, kalın bağırsak çalışmalarını düzene sokar, hemoroit ve diğer kalın bağırsak sorunlarına iyileştirici etkiler yapar. İçerdiği demir ve folikasit nedeniyle kansızlığı önler. Zengin potasyum içermesi nedeniyle yüksek tansiyonu düşürücü etki yapar. Mercimek kanser riskini de azaltan bir yiyecektir.
İthal mercimeğe geri dönecek olursak; “İbrik” adı verilen bir tohumdan elde edilmiştir. Verimi yerli mercimeğe göre yüksektir. Bunun nedeni de yurtdışındaki tarım teknolojilerinin gelişmiş olmasıdır. Ayrıca fiyat açısından da daha uygundur ama dediğim gibi kesinlikle yerli mercimek kadar kaliteli ve sağlık değeri yüksek değildir.
Mercimek Türkiye’de hangi bölgelerde yetişiyor?
Mercimek yoğun olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yetiştirilmektedir. Bunlar; Urfa, Diyarbakır, Mardin illeri ile ilçelerinde yoğun olarak üretim yapılmaktadır. Ayrıca, Doğu Anadolu Bölgesinde Elazığ yöresinde ve İç Anadolu Bölgesinde Konya yöresinde kısmi olarak mercimek ekimi yapılmaktadır.
Aslında, mercimek Akdeniz ve Karadeniz bölgeleri hariç yurdumuzun her yerinde yetişebilen bir bitkidir. Üretimi artırmak için Devletin başlattığı “Havza Sistemi’nin” yaygınlaşması gerekmektedir.
Dünyada mercimek üreticisi ülkeler hangileridir?
Türkiye, Kanada, Hindistan, Avustralya, Nepal, Kazakistan
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Türkiye’deki rekoltenin düşük olmasının başlıca sebepleri arasında, artık ekim alanlarının tamamına suyun gelmesinden kaynaklanmaktadır. Suyun geldiği yerlerde çiftçi mercimek yerine daha karlı ve garantili ürünleri ekmeyi tercih etmektedir. Ama bunu artırmak için belirttiğim üzere havza sistemine geçilip, devletimizin teşvikleri artırması gerekmektedir.
Sadece mercimek değil tüm baklagillerin insan sağlığı açısından çok önemli bir yeri vardır. Sıkça tüketilmesi gereken ürünlerdir. Kısaca, bakliyat demek sağlık demektir!