Ay çekirdeği ve kabak çekirdeği tarımında tohumluğun önemi büyüktür. 1980’li yıllarda daha önce üretilmekte olan açık tozlanan çeşitlerin yerini hızla hibrit ay çekirdeği çeşitleri almıştır. Ahmet Erkan Tarım Ürünleri, 1997 yılından beri, kabak çekirdeği ve çerezlik ay çekirdeği tohum üretimi ve satışı ile ürün alım ve satımı faaliyetini sürdürmektedir.
Burak Erkan, “AR- GE Merkezimiz var. Geçit Kuşağı ve Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüleriyle projeler hayata geçiriyoruz: hibrit kabak çekirdeği, çerezlik ay çiçeği ürettik ve bu türler çiftçiler tarafından yoğun talep görüyor.” dedi.
Burak Bey sizi tanıyabilir miyiz? Yaptığınız işi özetler misiniz?
Ahmet Erkan Tarım Ürünleri babam tarafından 1997 yılında kurulmuştur. Aile şirketimizde genel müdür pozisyonunda görev yapıyorum. 1995 doğumluyum. Sakarya Üniversitesi İşletme Fakültesi’nde okumayı sürdürüyorum. Kabak çekirdeği ile hibrit çerezlik ay çekirdeği üzerine çalışıyoruz. Kendi türlerimizi geliştiriyoruz.
Ahmet Erkan Tarım Ürünleri bünyesinde şirket ve üretim tesisimizde toplam 50 kişi çalışıyor. Sezonda da 20 ila 30 kişi yardımcı oluyor. Her sene 15 bin dönüme, çiftçiyle sözleşmeli olarak, mühendislerimiz kontrolünde ekim yapıyoruz. Bu dönemde de, hasata kadar 150- 250 arasında çiftçi ekibimize dahil oluyor.
Ahmet Erkan olarak kendi türlerinizi geliştirdiğinizden söz ettiniz. Ayrıntı verir misiniz?
Firmamız bünyesinde yeni türler geliştirmek üzere tam teşekküllü bir AR- GE Merkezi kurduk. Uzman ıslahçımız kontrolünde yeni türler geliştirmek için projeler yürütüyoruz. Bu süreçte Geçit Kuşağı ve Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nden destek alıyoruz.
Hibrit tohum geliştirirken farklı türleri alarak birleştiriyor, elde edilen melez tohumun ekimini yapıyor ve gözlemliyorsunuz. En iyi sonucu alana kadar çalışıyorsunuz; uzun bir süreç ancak en dayanıklı, verimli, yüksek aromalı vb. ürünü bulduğunuzda da ticari olarak çok kazandıran bir metaya sahip oluyorsunuz.
Kabak çekirdeğinde, ay çekirdeğinde ve beyaz ay çekirdeği, hibrit çeşitlerimizdir. Bu ürünlerimizin ebatları ise; 8 buçuk, 9 ve 10mm’dir.
Nevşehir kabak çekirdeği ile meşhur ve hanım tırnağı, çerçeveli, tombul vb. türlerin ekimi gerçekleştiriliyor. Sakarya yöresinde ne ekiliyor?
Sakarya’da hanım tırnağı ekimi yapılıyor.
Hibrit tohumda istikrarı ne etkiler?
Verimi etkileyen pek çok etken var. Bir kere hava şartları çok önemli. Güneşli ve yağışlı gün sayısı, Arı döllenmesi, hastalık ve haşere durumu verimi etkileyerek baş yapmasına neden olabilir. Ayrıca tohumun kalitesinde sıkıntı olabilir; 2- 3 yılda bir kere tohumu yenilemek gerekir.
İhracatınız var mı?
Ürdün, Mısır, Bulgaristan, İran, Yunanistan, Ukrayna, Tunus, Cezayir, Fas… İran’a hem ürün hem tohum satıyoruz. İhracat miktarımız dolar kuruna göre değişiyor. 2019 yılının ilk çeyreğinde; 30 tır yani ortalama 800ton kabak çekirdeği ihracat gerçekleştirmiş bulunuyoruz.
Avrupa’nın en sevdiği cins hangisi?
Öncelikle şunu belirtmeliyim; çekirdekte en iyi üretim yapan iki ülke Çin ve Türkiye.
Avrupa ülkelerine genellikle çekirdeğin elek altı diye tabir edilen kısım gönderiliyor. Ürünü kabuğundan ayırarak iç olarak kullanmayı tercih ediyorlar. Ekmeklerinde, sabahları gevreklerinin içinde, pastalarında kullanıyorlar.
Arap ülkeleri bizim gibi kabuklu haliyle çerezlik olarak tüketiyor. Yüksek tonajlarda tüketim var. Bu nedenle, iş bağlantılarımızı güçlendirmek için İran’da bir temsilciliğimiz dahi bulunuyor.
Çin halkı da Türkler ve Araplar gibi çekirdeği çerezlik tüketiyor mu? Yoksa sadece üreterek dünyaya mı servis ediyorlar?
Çin’de tarım sektörüne hizmet eden yeni tohum türleri geliştiren çok fazla AR- GE merkezi var. Hatta her şirketin bir AR- GE merkezi var desek yanlış olmaz. Şu an dünyaya en çok çekirdek ihraç eden ülke Çin. Jaguar Tipi Ay Çekirdeği rağbet görüyor.