Antep fıstığı, Sakız ağacıgiller ailesine üyedir ve kökleri Orta Asya ve Orta Doğu’ya dayanıyor.
Yapılan arkeolojik araştırmalara göre, MÖ 6750’den beri insanların Antep fıstığı ağacı yetiştirdiği ve yemişini tükettiği düşünülmektedir. Yeşil Altın’ın anavatanı bugünün Suriye toprakları içerisinde kalıyor.
Az yağışlı iklimi ve sıcak havayı çok seven Antep fıstığı Ağacı, kavurucu sıcaklarda daha çok verim alınıyor.
Antep fıstığı özünde bir çöl bitkisi ve tuzu seviyor; bu nedenle tuz eklenmiş su ile sulandığında daha iyi sonuç verdiği düşünülüyor.
Bugün en çok Antep fıstığı üreten ülkeler arasında Amerika Birleşik Devletleri, İran ve Türkiye, Çin var.
Antep fıstığı, genellikle tazeyken toplanır. Kabuğu kızarmadan toplanan Antep fıstıkları, pasta, baklava, lokum ve genel tatlı yapımında tercih edilir.
Antep fıstığının 4 türü bulunur. Bunların arasında, İran fıstığı olarak adlandırılan çeşit en çok yetiştirilen fıstıktır.
İran fıstığının meyveleri diğer türlere göre daha iri ve etkidir. Ancak tadı biraz daha zayıftır. Ayrıca, yağ oranı da diğer türlere göre oldukça düşüktür. Fiyatı, diğer fıstık çeşitlerine göre daha ucuzdur.
Antep fıstığı ağacı hassastır; eğer meyvesini toplarken değnek ve sopalarla ağaca sertçe vurursanız “ağaç küsmesi” olarak bilinen durum yaşanıyor ve gelecek sene verim düşüyor.
Antep fıstığı taze olarak, kavrulmuş ve tuzlanmış olarak tüketiliyor.
Antep fıstığı dondurmaları tatlandırıyor. Türkiye’de Klasik Antep Fıstıklı Dondurma; İtalya’da özel Spumoni isimli dondurma ve Napoli dondurması üretiminde kullanılıyor.
İtalyan bisküvisi Biscotti de Antep fıstığı kullanılıyor.
Türk baklavasında ve lokumda Antep fıstığı bulunuyor.
Salam gibi şarküteri çeşitlerinde Antep fıstığı var.
Antep fıstığı vitamin ve mineral açısından zengin bir yemiş: A, B1, C, B6 Vitamini, Magnezyum ve Manganez mineralleri açısından zengindir.
Antep fıstığı kurutulduğunda 2 ila 5 yıl depo koşullarında saklanabiliyor.
Antep fıstığı, kolesterol problemi olan kişiler için uygun bir kuruyemiş değildir. Kolesterol hastalarının Antep fıstığını doktorlarına danışarak ve az miktarlarda tüketmeleri gerekiyor.
Fıstık çeşitlerinin tamamının içeriği yağlıdır. Antep fıstığı da yağlı olması sebebiyle kilo alımını tetikleyebiliyor, sivilce ve benzeri cilt sorunlarını meydana getirebiliyor.
Çok fazla tüketildiğinde mideyi bozup ishale sebep olabiliyor.
Antep fıstığı yeşil ve leylak renklerini içeriğindeki antioksidanlara borçludur.
Çeşitli ülkelerde “gülen fıstık”, “mutlu fıstık” ve “yeşil badem” isimleriyle de biliniyor.
Kendiliğinden olgunlaşıp çatlayan ve ağaçtan kendi kendini atan Antep fıstığı en kaliteli fıstık olarak kabul ediliyor ve diğerlerine göre daha lezzetli. Bu daha pahalı olması durumunu da beraberinde getiriyor. Kendiliğinden olgunlaşıp çatlayan Antep fıstığına Gaziantep ve çevresinde “ağaç altı” ve “çıtlak” deniyor.
Tuzsuz, küçük Antep fıstıkları besin değeri en yüksek olan fıstıklardır.
Antep fıstığı mango ve sumak ile “akraba” olan bir yemiştir.
