Ceviz Anadolu’dan; İtalya, Fransa, İspanya, Portekiz ve İngiltere’ye geçmiş, zamanla ABD’ye ve bütün dünyaya yayılmıştır. Ceviz Orta Asya’nın öz meyvesidir. Bugünse farklı coğrafyalarda yetiştirilmektedir. En çok ceviz üreten ülkeler ise sırası ile Çin, İran, ABD ve Arnavutluk’tur.
ÜRÜN ANALİZİ
Ceviz binlerce yıllık geçmişiyle doğal bir seleksiyon zinciri geçirmiş ve 1900’lere kadar tohum ile çoğalmıştır. Bu süreç nedeniyle farklı coğrafyalarda farklı çeşitlerde ceviz bulunmaktadır. Günümüzde modern yetiştiricilik yapan ülkelerde genetik olarak üstün özellikteki türler seçilerek Kapalı Ceviz Bahçelerinde çoğaltılmaktadır.
Ceviz ağacı yetiştiriciliğinde seçilecek en uygun yer, kışları çok soğuk yazları da çok sıcak olmayan iklim özelliklerine sahip bölgeleridir. Rüzgara açık ve serin bölgeler ceviz yetiştiriciliği için idealdir. Bitki uygun şartlar yakalandığında 600 yıl yaşayabilmektedir.
Ceviz, özellikte tomurcuk patlamasından hemen önce, soğuğa en hassas meyve türlerinden biridir. Bu riski önlemek için enken don alan yerlerde bahçe kurmaktan kaçınılmalıdır. Yine ceviz bahçelerinin kurulacağı arazilerde hava akımı olmalı böylece soğuk havanın birikmesi önlenmelidir.
Ayrıca zemin suyu seviye ve yoğunluğu da önemlidir. Kapalı havza olan yörelerde genellikle taban suyu yüksektir ve bu ceviz yetiştiriciliğini olumsuz etkileyen bir diğer durumdur. Bu arazilerde taban suyu drenaj ile uzaklaştırılmalıdır.
Ceviz, dağ yamaçlarının dere vadilerine taşınması ile meydana gelen alüviyal topraklarda kolaylıkla yetiştirilebilir. Ayrıca ceviz kökleri derinliği 3- 3.5m olan topraklarda çok rahat gelişmektedir. Ceviz geniş yaprakları ve derin kökleri ile suya fazlasıyla ihtiyaç duyan bir meyvedir. Sulamada suyun çok tuzlu olmaması önemlidir. Çünkü tuz cevizin büyümesini olumsuz etkiler. Gübreleme de ceviz ağacının bereketini etkiler, 3- 4 yılda 1 yanmış çiftlik gübresi her yılda kompoze gübreler ile toprak beslenmelidir.
Ceviz hasadı sarsmayla yapılmalı ve sırık kullanılmamalıdır. Türkiye’de ceviz Kıyı şeridinde Eylül başlarında; iç bölgelerde ise 4 hafta sonra olgunlaşır.
Aşılı Ceviz Ağaçlarının Meyve Verimi:
5 yaşında 3- 5 kg, dönüme 30- 50 kg.
10 yaşında 10- 15 kg, dönüme 100- 150kg.
15 yaşında 40- 50 kg, dönüme 400- 500kg.
20 yaşında 100- 150 kg, dönüme 1000- 1500kg ürün alınmaktadır.
Cevizi depolamak için nem içeriklerini %6.0’nın altına indirmek gerekir. Soğuk zincire gerek duymadan uzak mesafelere taşınabilir. Bu meyve adi depolarda bile 18- 20 ay sürelerde bozulmadan saklanabilir. Bu da satış sırasında üreticisini piyasada güçlü kılar. Üretici, hemen elden çıkarma zorunluluğu olmayan ürünü en uygun zamanda satışa çıkarmak için bekleyebilir.
Sağlık ve beslenme açısından çok önemli bir meyve olan cevizin tüm dünyada tüketimi hızla artıyor. Ceviz; fosfor, magnezyum, demir, sodyum ve potasyum gibi mineral maddeleri bakımından zengin bir içeriğe sahip. A, B1, B2, B6 ve C vitaminleri ihtiva eden meyvenin 100 gramından 700 kalori enerji sağlanıyor.
ÜLKE ANALİZİ
En çok ceviz üreten 5 ülke; Çin, İran, ABD, Türkiye, Meksika
Anavatanı İran ve Orta Asya olan bu meyve, Dünyada geniş bir coğrafyada ekilmektedir. Her yıl üretimi düzenli olarak artmaktadır. Dünyada önemli ceviz üreticileri Çin, ABD, İran, Arnavutluk ve Türkiye’dir. Dünya üretiminde birinci sıradaki ülke Çin’dir.
Türkiye İstatistik Kurumu’ndan (TUİK) alınan 2014 yılı verilerine göre, ülkemizde ceviz ağacı sayısı ortalama 12 milyondur. Meyve veren yaşta ağaç sayısı 7 milyon civarında iken, ağaç başına ortalama verim 26 kg. olarak tespit edilmiştir. En çok verim alınan ceviz ağacı Ardahan’da bulunmaktadır. En fazla diki yapılan şehir Manisa, toplu meyveliklerin alanı ise ortalama 693 bin dekardır.
Çin’e geri dönecek olursak; Dünya’da ceviz üretiminde daima önde olan bu ülke halkının tüketim tercihini sadece cevizdeki sağlık belirlemiyor. Çin için ceviz derin bir kültür. Bundan 2 bin yıl öncesine dayanıyor. “Ceviz terapisi” denen “elde ceviz çevirmek” Ming Hanedanlığının bitimine kadar ki 500 yıl boyunca doruk noktayı yaşamış. İki ceviz elde çevrildikçe kabuk rengi koyulaşıyor ve parlaklaşıyor. Ceviz ne kadar parlak ise o kadar kıymetleniyor ve fiyatı bin dolarlarla ölçülen değerlerde satışa sunuluyor. Bununla birlikte kan dolaşımını hızlandırdığı tespit edilen bu eylemin kötü ruhları da kovduğuna inanılıyor. Türk kültüründeki tespih çekmek geleneği gibi ceviz terapisi…
Çin’de ceviz üretimi yüksek olmakla birlikte tüketimi karşılamak için yurtdışından da ceviz ithal ediliyor. Avustralya’nın en büyük ceviz üreticisi Webster Çin’e yaptığı satışlardan son derece memnun.
“Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, 1995-2012 döneminde kabuklu ceviz üretimi, 3,2 katına çıkarak, 1,06 milyon tondan 3,41 milyon tona yükseldi. Dünyada ceviz yetiştiriciliği yapılan üretim alanı bu dönemde yüzde 89,2 artışla 526 bin hektardan 995 bin hektara çıktı.
Ceviz üretiminin yarısını Çin tek başına karşılıyor. Üretimde birinci olan Çin, 425 bin hektarda 1,7 milyon ceviz üretiyor. İkinci sırayı yüzde 13,2 üretim payı ve 450 bin ton üretimle İran, yüzde 12,5 pay ve 425 bin ton üretimle ABD izliyor. Türkiye, yüzde 5,7 üretim payıyla dördüncü, Meksika yüzde 3,2 payla beşinci, Ukrayna yüzde 2,8 payla altıncı, Hindistan yüzde 1,2 payla yedinci, Şili ise yüzde 1,1 payla sekizinci sırada bulunuyor. 8 ülke, dünya ceviz üretimindeki payını 1995-2012 döneminde yüzde 74’den yüzde 89’a çıkardı.
Türkiye 1995 yılında 110 bin ton olan ceviz üretimini yüzde 64,4 artışla 2014 yılında 180 bin 807 tona yükseltti. 2015 yılı tahminlerine göre 2015 yılı ceviz üretimi 190 bin 834 tonu buldu.
Cevizde üretim artışı tüketime yetişmiyor. Cevizin anavatanlarından olmasına, üretimde dördüncü sırada bulunmasına rağmen Türkiye, ithalattan kurtulamıyor. Üretim hızla artan ceviz tüketimini karşılamıyor. Nitekim 2000 yılında 108 bin ton olan ceviz tüketimi, 2013 yılında 218 bin tona, kişi başına ceviz tüketimi de 1,6 kilogramdan 2,9 kilograma yükseldi.” (http://www.tzob.org.tr)
MAKİNE ANALİZİ
Ceviz hasadı sarsma yöntemiyle yapılmalıdır. Hasat sırık ile yapılırsa cevizler yere indirilirken uç gözler kopacak ve bir sonraki yılın meyve verimi olumsuz yönde etkilenecektir. Çağımızın teknoloji ile düzenlenmiş Ceviz Bahçelerinde sarsıcı makineler ile hasat yapılmakta ve ağacın meyvesi az hasarla toplanmaktadır.
Hasattan sonra ise ürünü temizlemek ve sınıflandırmak için başka işlemler gerekmektedir. Ceviz meyvesini kabuk kalıntılarından ve tozlarından arındırarak renklerine göre ayıran makine ile kalitesine göre sınıflandıran makine vardır.
Tek Tekneli Hassas Temizleme ve Eleme Makinesi TEM 005- 1
Kuru taneli ürünlerin elenmesi ve temizlenmesinde kullanılır. Ceviz kırıldıktan sonra içerisinde kalan toz, kalıntı ve cılız taneleri “vakumla emme” tekniği ile sağlam ceviz içinden ayırır. Makine içerisinde ürün 5 kez vakumlama işleminden geçtiği için %99 temizleme işlemi gerçekleştirir. Bunu yaparken de sağlam ceviz içine kesinlikle zarar vermez. TEM 005- 1, bir adet eleme teknesine sahiptir. Bu elek sayesinde elek altı küçük parçacıklardan ayrılır.
Ceviz içi, TEM 005- 1 ile temizleme işleminden geçirildikten sonra sırada ürünü renklerine göre ayırarak sınıflandırma işlemi vardır. Ceviz içinin değeri, açık renkten koyu renge doğru değişmektedir. Açık renkli ceviz içi daha değerli ve pahalıdır.
Yatay Fotosorter H+ Serisi
Fotosorter H+ Serisi Optik Renk Ayırma Makineleri, ön temizleme aşamasından geçmiş granül ürünler içerisindeki renk kalitesi düşük taneleri iyi üründen ayırt eder. Bu sayede kalitesi yüksek ceviz içi ile daha düşük olan ceviz içi birbirinden ayrılarak sınıflandırılır. Tek kat ve çift kat olmak üzere iki varyasyonu üretilmiştir.
CCD Renkli Kamera düzeneği bulunan Fotosorter H+ Serisi Optik Renk Ayırma Makineleri, düşen ışığın gücüne göre tepki verir ve kaliteli ürünü rengi sayesinde algılayabilir. Ceviz içini sınıflandırmada hızlı ve güvenli bir şekilde %99, 9 oranında başarılı sonuç alınır.
http://www.akytechnology.com/tr/ayrintilar/243/renk-ayirma-makinalari/yatay-bantli-fotosorter